De herfst lijkt nu toch echt zijn intrede te hebben gedaan. Tijd voor gezelligheid binnen en natuurlijk: bokbier!
Al jaren start in september het bokbier seizoen. Bokbier is in Nederland een van de meest gedronken speciaalbieren (tot 2017 het meest gedronken). Je zou denken dat het dus een typisch Nederlands bier is. Niets is minder waar.
Het bokbier zoals we dat hier kennen is een herfstbok en wordt over het algemeen in de periode van september tot februari verkocht. Vanaf de vastentijd (carnaval) tot en met mei wordt bokbier ook als lentebok verkocht. Dit is een lichtkleurig bier wat past bij de lente.
Bokbier is een afgeleide van het Duitse Bock bier. Volgens de verhalen is het ontstaan aan het begin van de 17e eeuw in Beieren en zou een verbastering zijn van Einbecker Bier. Einbeck is een stad in Duitsland en was in de middeleeuwen een beroemde bierstad. Vanuit Einbeck werd het bier geëxporteerd, onder andere naar Beieren. Vanwege de hoge kosten van het importeren besloot men in Beieren het bier zelf te gaan brouwen. Na te maken als het ware.
Helaas lukte dit niet goed. Begin 17e eeuw werd er zelfs een brouwer uit Einbeck naar Beieren gehaald om daar het Einbeck bier te brouwen. Hij slaagde erin een bier naar Einbecker voorbeeld te brouwen.
Het Einbecker bier werd als type bier besteld. “Einbecker Bier” werd op z’n Beiers uitgesproken als “Ainpöckisch Bier”, verkort “Ainpöck” en later in de volksmand “Ein Bock”. Bokbier heeft niks met het dier de bok te maken, maar alles met de oorspronkelijke plaats waar het gebrouwen werd. Tegenwoordig zie je wel veel afbeeldingen van een bok op bokbier, maar dat is puur ter illustratie en herkenbaarheid.
Oorspronkelijk was bokbier een bier van lage gisting van rond de 6,5% alcohol. De kleur was over het algemeen robijnrood en de smaak wat moutig en bevatte tonen van karamel. Tegenwoordig heb je in Nederland allerlei soorten bokbier met verschillende smaken. Over het algemeen is de kleur donker en is het bier zwaarder dan gewoon pils. Er is wel één eis waaraan een bokbier moet voldoen: er moet minimaal een stamwortgehalte van 15,5 graden Plato in zitten. Verder is de brouwer vrij om met de overige aspecten zijn eigen draai eraan te geven (kleur, alc %, smaak, etc.)
Naast dat we in Nederland diverse varianten op het bokbier hebben, is dat in Duitsland ook. Je hebt Bock, Dubbelbock, Weizenbock, donkere bokbieren, lichte bokbieren. Over het algemeen bevatten bokbieren een duidelijk toon van mout, zijn ze iets hoger in de alcohol dan pils en hebben ze een voedzaam karakter. Dit laatste geldt voornamelijk voor de dubbel bock bieren. Deze waren met name bedoeld voor de vastenperiode, waarin niet gegeten, maar wel gedronken mocht worden.
Probeer dus naast de traditionele bokbieren die eind september in de winkel verschijnen ook eens de oorspronkelijk duitse Bock bieren. Er kan zomaar een verrassing tussen zitten!
Enkele voorbeelden van Duitse Bock bieren zijn: Weihenstephaner Vitus (Weizen Bock), Schneider Tap 6 Aventinus (Doppel Bock), Paulaner Salvator (Bock) en natuurlijk de Einbecker UR Bock Dunkel (Bock).
Wat eten we erbij?
Bij een bokbier hoort natuurlijk ook een heerlijk hapje. Een klassieker is de oer hollandse bitterbal, die doet het altijd goed. Maar denk daarnaast ook aan wild, paddestoelen, ragouts met kruiden. Veel gerechten van deze tijd van het jaar zijn steviger, zijn goed gekruid en hebben een heerlijke bite. Een bokbier past daar al snel bij!
Het beloofd weer een smakelijke herfst te worden!